صنايع دستي شهر بندرعباس، در ميان مردم اين شهر جايگاه ويژه اي دارد و به نوعي نشان دهنده ي آداب و رسوم و همچنين فرهنگ غني مردم استان هرمزگان است. علاوه بر تعداد زياد صنايع دستي استان هرمزگان با توجه به اقليم آب و هوايي و قرار گرفتن در كنار دريا مي توان تنوع بسياري در اين ميان ديد. مهمترين صنايع دستي هرمزگان به چند دسته تقسيم ميشوند گروهي شامل هنرهايي است كه توسط محصولات دريايي همچون صدف و … آفريده مي شوند. دسته اي ديگر مربوط به صنايعي مانند تور ماهيگيري و كشتي سازي و … مي شود و گروه ديگر مربوط به آراستن لباس هاي سنتي اين منطقه است مانند گلابتون دوزي، شك بافي، خوس دوزي، بادله دوزي. همچنين خرسك بافي هم يكي ديگر از صنايع دستي بندرعباس است كه در اين منطقه به چشم ميخورد.
ديگر صنايع دستي معروف بندرعباس عبارتند از:
- حصيربافي
- سفالگري سنتي
- گليم بافي
- لباس محلي
- شيريكي پيچ
- چادرشب بافي
- چنته بافي
گلابتون دوزي يا زردوزي جزء رايجترين صنايع دستي بندرعباس و استان هرمزگان است. در ايران اين هنر نام هاي مختلف گلدوزي، برودري دوزي، كمان دوزي و كم دوزي را به خود اختصاص داده و در شهرهايي چون بندرعباس، بندر لنگه و ميناب اين هنر دوزندگي رونق بسياري دارد. در توضيح گلابتون دوزي ميتوان گفت هنري است كه روي پارچه را بر اساس طرحي با نخ هاي طلا مي بافند ولي در ايران بجاي استفاده از طلا، نخ هاي ابريشمي كه با روكش فلزي به رنگ طلايي يا نقره اي پوشيده شده اند استفاده مي كنند. جلوه و زيبايي اين هنر را مي توان در لباس هاي محلي زنان و دختران هرمزگان و جنوب كشور ديد. همچنين استفاده هنر گلابتون دوزي تنها در لباس هاي زنانه نيست بلكه مي توان بر روي كوسن، پشتي، سجاده، جلد قرآن، شلوارهاي زنانه و تابلو ديد.
خرسك عبارت است از بافت نوعي فرش با پرزهاي بلند و درشت كه بافت آن با رنگ هاي بسيار محدود انجام مي شود. در بافت سنتي آن از رنگ طبيعي پشم استفاده مي شد ولي امروزه شاهد رنگ هاي متنوع ديگري هم هستيم. پرز و تار و پود كلفت آن از پشم است و از پود رو استفاده نمي شود. در قديم از آن به عنوان روانداز هم استفاده مي كرده اند. امروزه از اين نوع بافت براي توليد پادري و كناره در اندازه هاي مختلف استفاده مي كنند. نقوش خرسك معمولاً هندسي بوده و بافت آن در روستاي “درتوجان” رواج دارد.
شك بافي، بافت نوعي نوار با نخ هاي فلزي طلايي و نقره اي رنگ است. در بندر عباس از اين هنر براي تزئين لباس ها مانند آستين، دوريقه، اطراف مقنعه و سجاده استفاده مي كنند. براي درست كردن اين نوارها ازجوغن كه نوعي هاون چوبي است، قرقره، بالشتك، نوار فلزي نقره اي و طلايي استفاده مي كنند. شك با توجه به نياز مصرف كننده اندازه هاي مختلفي دارد از شش ميليمتر تا پنج سانتيمتر و با توجه به اندازه عرضش نام هاي مختلفي دارد كه به تعداد از آن ها اشاره كرده ايم زري يك فضله، زري دو فضله، شك، عين القمري، گل اشرفي ساده، سن المشار، قيچي لوزي، مرافعي، كله كجي، گل اشرفي كله قندي و … كه در اين ميان كم عرض ترين نوع آن زري يك فضله و عريض ترينش مرافعي مي باشد. مشهورترين شك مربوط به شهر رودان استان هرمزگان است و شما ميتوانيد اين هنر را بر روي بسياري از لباس هاي سنتي بندرعباس ببينيد.
بادله دوزي بندرعباس
بادله دوزي كه به تلي بافي هم شهرت دارد و همانند شك بافي براي آراستن لباس هاي زنانه مخصوصا لبه ي شلوارهاي زنانه استفاده مي كنند. تله نوارهايي است با عرض پانزده سانتيمتر كه از كنار هم قرار گرفتن چند نوع زري درست مي شود، كه زري بزرگ در وسط و كوچكتر ها در اطراف قرار مي گيرند. شلوارهايي كه بادله دوزي شده بيشتر توسط نوعروسان جنوب استقاده مي شود.
خوس دوزي بندرعباس
خوس دوزي هنر آراستن پارچه ها توري توسط نوار نقره اي و يا ستاره هاي فلزي است. از اين حرفه در تزيين چادر زنانه كه در زبان محلي دستار مي گويند، مقنعه، روسري كوچك يا جلبيل استفاده مي كنند. پارچه ي استفاده شده در خوس دوزي معمولا مشكي است و گاهي از پارچه هايي به رنگ زرشكي يا سبز استفاده مي كنند.
با قدم زدن در بازارهاي بندرعباس و ديگر شهرهاي هرمزگان مانند كيش، قشم،… مي توان صنايع دستي زيبايي را ديد كه به صورت مجسمه، تابلو و اشياء گوناگون از مواد اوليه كه از دريا بدست مي آيند مثل صدف، گوش ماهي، استخوان ماهي، حلزون، مرجان و … درست مي شوند.
توربافي بندرعباس
تور يكي از وسايل مورد استفاده در ماهيگيري و از صنايع دستي توربافي بندرعباس مي باشد. توربافي معمولا توسط صيادان انجام مي شود، كه بصورت موروثي نسل به نسل چرخيده است. امروزه شاهد هستيم كه با پيشرفت صنايع كارگاهي درصدي از تور مورد نياز صيادان بصورت صنعتي از طريق شيلات تامين مي شوند و درصدي ديگر بصورت دستي توسط صيادان بافته مي شوند.
منبع : نشاط آوران
- جمعه ۲۲ بهمن ۹۵ ۰۳:۰۱ ۱۴۵ بازديد
- ۰ نظر